کد مطلب:2666 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

مؤلّف كتاب كيست ؟ موضوع آن چيست ؟ تعداد روايات و كيفيت تدوين وچگونگي صحت روايات آن را توضيح دهيد.

از لحاظ تاريخي دومين (1) كتاب از كتب اربعهء حديثي در موضوع فقه مي باشد.

مؤلف بزرگوار آن محمد بن علي بن حسين بن بابوبه قمي , معروف به شيخ صدوق است كه بيش از بيست سال از عمرشريفش در دوران غيبت صغري گذشت ; يعني زماني كه دسترسي به حضرت مولانا صاحب الزمان 7وجودداشت .(2) او در سفري كه به بلخ داشت , مرد بزرگواري به نام معروف به به وي

گفت : محمد بن زكرياي رازي براي كساني كه دسترسي به طبيب ندارند, كتاب را نوشته است .چه قدر به جا و شايسته است كه شما نيز براي كساني كه دسترسي به فقيه ندارند, كتاب به نام بنويسيد تا مردم حلال و حرام دين را از آن فرا گيرند. شيخ بزگوار درخواست وي را اجابت فرمود و دست به نگارش اين كتاب زد.

اين كتاب چهار جلد است و مشتمل بر 666باب و داراي 5963حديث مي باشد كه 3919حديث آن داراي سند مي باشد مي باشد و به اصطلاح مسند است و 2050حديث ديگر آن مي باشد.(3)

اگر چه بيش از دو هزار احاديث اين كتاب , مرسل مي باشد, ولي او در مقدمهء كتابش مي نويسد: حذف سندهاي روايات به خاطر اين نبود كه سند نداشته , بلكه به خاطر حجيم نشدن كتاب از زياد نبودن اوراق آن بوده است . سپس ادامه مي دهد. من هر روايتي را در اين كتاب ننوشته ام , بلكه روايات را گرد آوردم كه همهء آن ها صحيح و معتبرمي باشند و بر اساس آن فتوا مي دهم .(4)

ولي نكته اي كه بايد به آن توجه نمود, اختلاف ديدگاه ها در اجتهاد است ; يعني چه بسا همان اسنادي كه نزد شيخ صدوق قابل اعتماد بوده , نزد مجتهدان ديگر معتبر نباشد, چنان كه آيت اللّه خويي مي فرمايد: .(5)

(پـاورقي 1.اولين كتاب , كافي است كه توسط محمد بن يعقوب كليني (ره ) كه در عصر غيبت صغري مي زيستند و در سال 328يا 329فوت نموده , نوشته شده است .

(پـاورقي 2.در مقدمهء جلد اوّل كتاب آمده است كه ابوالحسن علي بن حسين بابويه , پدر شيخ صدوق فرزند نداشت . نامه اي توسط سومين نايب خاص يعني حسين بن روح نوبختي خدمت حضرت ولي عصر7فرستاد و از حضرت تقاضا نمود كه برايم دعا كن و از خدا بخواه كه ئئ فرزندي به من عنايت كند. حضرت در پاسخ نامه اش مرقوم فرمود: . به اين ترتيب شيخ صدوق بادعاي امام زمان 7به دنيا آمد.

(پـاورقي 3.زين العابدين قرباني , علم حديث , ص 319

(پـاورقي 4.. من لا يحضره الفقيه , ج 1 ص 3

(پـاورقي 5.زين العابدين قرباني , علم حديث , ص 320